بیماری تنیس البو یا به عبارتی آرنج تنیس بازان بیماری دردناکی است که ناشی از استفاده بیش از حد تاندون‌های آرنج در پی حرکات مکرر مچ دست و بازو رخ می‌دهد. این بیماری برخلاف نامش تنها ورزشکاران را درگیر خود نمی‌کند. درد ناشی از این عارضه عمدتا در محل اتصال تاندون‌های عضلات ساعد به برجستگی استخوانی در خارج آرنج احساس میشود و ممکن است به مچ‌دست و ساعد نیز سرایت کند.علت این نامگذاری شیوع زیاد این بیماران در بین تنیس بازان است. البته این بیماری در بسیاری ورزش های دیگر بخصوص آنهایی که با راکت انجام میشوند دیده میشود.ولی جالب است بدانید که این بیماری در خانم های خانه دار و کارگران و کسانی که بار سنگین بلند می کنند شایع تر است ولی چون ابتدا و بیشتر در تنیس بازان درد آرنج با این علت کشف شد اینگونه نام گرفته است.
آناتومی
مفصل آرنج از سه استخوان بالای بازو (هومروس) و دو استخوان ساعد (زند زیرین و زبرین) تشکیل میشود. به برآمدگی‌های استخوانی پایین استخوان بازو اپی‌کوندیل گفته میشود. برجستگی استخوانی بیرونی آرنج اپی‌کوندیل خارجی نام دارد. عضله‌ها، رباط‌ها و تاندون‌ها مفصل آرنج را نگه می‌دارد و یکپارچگی آن را حفظ میکند.
تنیس البو یا آرنج تنیس بازان تاندون‌ها و عضله‌های ساعد را درگیر میکند. عضله‌های ساعد مچ دست و انگشتان را باز میکند. تاندون‌های ساعد یا همان باز کننده‌ها یا اکستانسورها عضله‌ها را به استخوان وصل میکند. این تاندون‌ها به اپی‌کوندیل خارجی متصل میشود. تاندونی که معمولاً در اثر آرنج تنیس بازان تاندون بازکننده مچ دستی کوتاه (ECRB) نام دارد.
علل
استفاده بیش از حد از آرنج
تنیس البو یک آسیب ناشی از استفاده بیش از حد از آرنج می باشد. هر فعالیتی که عضلات اطراف آرنج را بارها و بارها بکشد یا منقبض کند می تواند باعث ایجاد آن شود. تاندون عضلاتی که در قسمت خارجی ساعد قرار داشته و موجب حرکت مچ و انگشتان دست میشوند در بالای ساعد به سطح خارجی آرنج میچسبند.در اثر حرکات تکراری که با قدرت زیاد انجام میشوند (مثلاً ضربات مکرری که یک تنیس باز با راکت به توپ وارد میکند) محل اتصال این تاندون ها به استخوان تحت کشش فراوان قرار میگیرد.بتدریج آسیب هایی بصورت پارگی های میکروسکوپی در این ناحیه ایجاد شده و واکنش بدن به این آسیب ها بصورت التهاب و درد ظاهر میشود. محل اتصال این تاندون ها بر روی یک برجستگی به نام اپی کندیل خارجی است. با خم و راست شدن مکرر مچ دست، تاندون های ذکر شده بر روی این برجستگی استخوانی به جلو و عقب میروند و این حرکت در دراز مدت میتواند موجب آسیب به تاندون شود.
فعالیت ها
تنها ورزشکاران نیستند که به عارضه آرنج تنیس بازان دچارمی شوند. هرگونه فعالیتی که شامل چرخاندن مکرر مچ دست (مانند استفاده از پیچ‌گوشتی) یا به سمت عقب نگهداشتن آن (مانند در دست گرفتن راکت تنیس) باشد، میتواند منجر به این آسیب شود. نقاش‌ها، لوله‌کش‌ها، کارگران ساختمانی، آشپزها و قصاب‌ها بیشتر در خطر بروز آرنج تنیس بازان قرار دارند. به نظر می رسد که تکرار فعالیت و بلند کردن اجسام سنگین در این مشاغل موجب آسیب می شود.
سن
اغلب افرادی که به آرنج تنیس بازان دچار می شوند، بین 30 تا 50 سال سن دارند، با این حال همه ی افرادی که دارای فاکتورهای خطر هستند، می توانند به این عارضه دچار شوند. در ورزش های راکتی مثل تنیس، تکنیک غلط ضربه زدن و استفاده از تجهیزات نامناسب می تواند موجب آسیب شود.
علت ناشناخته
آرنج تنیس بازان ممکن است بدون هیچ آسیب ناشی از فعالیت شدید یا مکرری ایجاد شود. این رویداد با عنوان “موذی” یا با علت نامعلوم شناخته می شود.
علائم
علائم تنیس البو یا عارضه آرنج تنیس بازان به تدریج ایجاد می شود. در اغلب موارد، درد به طور جزئی آغاز می شود و طی هفته ها و ماه ها تشدید می شود. معمولا با شروع علایم، آسیب خاصی همراه نیست. علایم بیماری آرنج تنیس بازانشامل موارد زیر است:
- درد و سوزش در بخش خارجی آرنج
- کاهش نیروی بازو
اغلب، علایم آرنج تنیس بازان با فعالیت ساعد مثل در دست گرفتن راکت، استفاده از آچار و دست دادن، بدتر می شود. اندامی که از آن بیشتر استفاده می کنید، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری است. به هر حال، هر دو اندام ممکن است دچار این عارضه شوند.
تشخیص
پزشک شما به منظور تشخیص بیماری عوامل زیادی را مورد بررسی قرار می دهد.این عوامل شامل چگونگی پیشرفت علایم بیماری، هر گونه عوامل خطر مرتبط با شغل شما و شرکت در ورزش های خاص می شود.همچنین معاینات بالینی هم انجام می شود. برای مثال پزشک ممکن است از شما بخواهد مچ دست و انگشتانتان را راست کنید در حالی که بازویتان کاملا کشیده است و ببیند که آیا این کار موجب درد می شود یا نه. چنانچه نتایج آزمایشات مثبت باشد، پزشک متوجه می شود که ممکن است ماهیچه های آن قسمت آسیب دیده باشند.
تست ها
اشعه X: این آزمایشات تصاویری روشن از ساختارهای متراکم مانند استخوان ارائه می دهند. معمولاً برای تشخیص عارضه تنیس البو نیاز به عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس نیست اما در برخی موارد برای رد وجود عارضه‌های دیگر مانند آرتروز که باعث ایجاد درد در آرنج میشوند، علائم آسیب‌دیدگی‌های دیگر یا تجمع کریستال‌های کلسیم در تاندون‌ها و رباط‌ها به کار می‌رود.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): ام آر ای میتواند مشکلات بافت نرم مانند تاندون‌ها و عضلات را نشان دهد و به پزشک شما کمک خواهد کرد در تشخیص اینکه اگر فتق دیسک یا آرتریت گردنی داشته باشید.هر دو این بیماریها نیز اغلب باعث درد بازو می شوند.
الکترومیوگرافی (EMG): پزشک شما ممکن است برای اطمینان از تحت فشار نبودن اعصاب اندام فوقانی تست EMG را درخواست کند.بسیاری از اعصاب در اطراف آرنج حرکت می کنند و علائم تحت فشار بودن آنها شبیه به علائم تنیس البو است.
درمان
درمان غیر جراحی
تقریبا 80٪ تا 95٪ از بیماران با درمان غیر جراحی درمان می شوند.
- استراحت کردن:اولین گام برای بهبودی این است که به بازویتان استراحت دهید. به این معنا که باید شرکت در ورزش های مختلف و یا انجام فعالیت های سنگین را برای چندین هفته متوقف کنید.
- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی: داروهایی مثل آسپیرین یا ایبوپروفن به کاهش درد و ورم کمک می کنند.
- بریس یا آتل مخصوص:با استفاده از بریس در قسمت پشت ساعد (کانتر فورس Counter Force) می توان به کاهش علائم بیماری تنیس البوکمک کرد. این کار باعث کاهش علایم بیماری توسط استراحت دادن به عضلات و تاندون ها می شود. بهتر از آن استفاده از مچ بند فلز دار است. این مچ بند با محدود کردن حرکات مچ باعث میشود که عضلات حرکت دهنده مچ که در آرنج قرار دارند بتوانند استراحت کنند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی مجموعه ای از اقدامات شامل استفاده از امواج الکتریکی، اولتراسونوگرافی، لیزردرمانی، شاک ویوتراپی، مدالیته های گرمایی یا سرمایی، درمانهای دستی و تمرینات مخصوص است و زمانی اثر مطلوبی خواهد داشت که بیمار هم همکاری کامل را با فیزیوتراپیست خود داشته باشد و به توصیه های او عمل کند.
- الکتروتراپی: امواج الکتریکی تحت عنوان تنس یا آی اف با اثر بر روی اعصاب و عضلات به کاهش درد و گرفتگی عضلات و افزایش گردش خون کمک می کند.
- سوزن خشک:از روش سوزن خشک برای از بین بردن نقاط ماشه ای در عضلات درگیر استفاده می شود. معمولا انجام دو یا سه جلسه سوزن درمانی خشک بخش زیادی از درد ناشی از گره های دردناک عضلانی را از بین می برد.
- اولتراسوند:این روش شامل گذراندن امواج صوتی فرکانس بالا از بافتها میشود. با این کار مولکول‌ها مرتعش شده و متناسب با شرایط بیمار از گرمای پیوسته یا گرمای پالسی استفاده میشود.
- لیزر پرتوان:لیزر درمانی با گذراندن نور شدید در تاندون برای کاهش درد، تورم و افزایش باز تولید سلول‌ها کار میکند. امواج لیزرپرتوان گاهی تا 7 سانتیمتر هم در بافتها نفوذ میکنند و بدین ترتیب میتوانند بر روی بافتهای عمقی اثر بگذارند.
- شاک ویو تراپی:شاک ویوتراپی استفاده از ضرباتی است که توسط کمپرسور باد یا امواج الکترومگنتیک یا اولتراسونیک تولید میشود و در فرکانس و شدت تجربه شده در محدوده درمانی بر روی بافتهای آسیب دیده اعمال میشود. بیمار ممکن است در طول درمان که چند دقیقه بیشتر طول نمی کشد درد زیادی را تحمل کند.
- تزریق استروئیدها:استروئیدهایی مثل کورتیزون، داروهای ضد التهاب بسیار موثری هستند. پزشک شما ممکن است به درون ماهیچه ی آسیب دیده استروئید تزریق کند تا علایم درد و ورم را کاهش دهد. تزریق استروئید معمولا زمانی انجام میگیرد که فیزیوتراپی و سایر درمانهای غیرتهاجمی موثر واقع نشود.
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP):پی آر پی (PRP) یک درمان جدید است، که شبیه به تزریق خونی است. پی آرپی با گرفتن پلاسمای غنی از پلاکت های خون وتزریق درتاندون انجام می شود. پلاکت ها به روند بهبودی وآسیب دیدگی ها ی مزمن کمک میکنند. تفاوت پی آرپی درخونی است که ازبدن خود شخص بیمار گرفته میشود.این روش هنوز تحت بررسی است و تحقیقات بیشتری لازم است تا اثربخشیPRP کاملا اثبات شود.
عمل جراحی
چنانچه علایم بیماری شما پس از گذشت 6 تا 12 ماه از درمان تنیس البو رفع نشود ، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. اغلب روش های جراحی تنیس البویا آرنج تنیس بازان شامل جدا کردن ماهیچه ی آسیب دیده و اتصال مجدد ماهیچه ی سالم به استخوان می شود. روش صحیح جراحی برای شما به طیفی از عوامل خاص بستگی دارد. این عوامل شامل دامنه ی جراحت، سلامت عمومی بدن و نیازهای شخصی شما می شود. در مورد گزینه های درمانی و خطرات احتمالی همراه با هر روش درمانی، با پزشکتان صحبت کنید.
جراحی باز
رایج ترین روش ترمیم آرنج تنیس بازان، جراحی باز است. در این روش برشی بر روی بازو ایجاد می شود. جراحی باز معمولا به صورت سرپایی انجام می شود و به ندرت به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد.
عمل جراحی آتروسکوپی
تنیس البو را همچنین می توان با استفاده از وسایل بسیار کوچک و ایجاد برش های کوچک ترمیم کرد. همانند جراحی باز این روش نیز به صورت سرپایی انجام می شود.
خطرات عمل جراحی
مانند هر عمل جراحی، خطراتی در عمل جراحی آرنج تنیس بازان یا تنیس البو وجود دارد. رایج ترین مواردی که باید مورد بررسی قرار گیرد، شامل موارد زیر می شود:
- عفونت
- آسیب به عصب و رگ های خونی
- احتمال بهبود پس از مدت طولانی
- از دست دادن قدرت
- از دست دادن انعطاف پذیری
- احتمال احتیاج به جراحی مجدد
توانبخشی
پس از عمل جراحی بیماری تنیس البو ممکن است بازوی شما به طور موقت توسط آتل یا گچ بی حرکت شود. حدود دو هفته بعد بخیه ها و آتل برداشته می شوند. پس از برداشتن آتل تمرینات ورزشی به منظور بازیابی حرکت و انعطاف پذیری بازو آغاز می شود. تمرینات استقامتی سبک و تدریجی پس از حدود 2 ماه شروع می شود. پزشک به شما خواهد گفت که چه موقع می توانید فعالیت های ورزشی تان را از سر گیرید. این زمان معمولا 4 تا 6 ماه پس از عمل جراحی خواهد بود. عمل جراحی تنیس البو در 80 تا 90 درصد موارد موفقیت آمیز بوده است. با این حال تا حدودیاز دست دادن توانایی فرد طبیعی است.
